თანამედროვე ტექნოლოგიების განვითარებასთან ერთად, ხელოვნური ინტელექტი (AI) სულ უფრო მეტად ინაცვლებს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში. თუმცა, ახალი კვლევის მიხედვით, მისი გადაჭარბებული გამოყენება საფრთხეს უქმნის კრიტიკულ აზროვნებას და ადამიანის კოგნიტურ უნარებს.
📊 რა აჩვენა კვლევამ?
🔬 666 მონაწილესთან ჩატარებული კვლევის შედეგებმა მნიშვნელოვანი უარყოფითი კორელაცია აჩვენა AI ინსტრუმენტების გამოყენებასა და კრიტიკული აზროვნების უნარებს შორის.
📉 ხელოვნურ ინტელექტზე მუდმივი დაყრდნობა ამცირებს ინფორმაციის დამოუკიდებელ შეფასებასა და პრობლემების ანალიტიკურ გადაჭრის უნარს.
⚠ განსაკუთრებით მაღალი რისკი აღინიშნა 17-25 წლის ახალგაზრდებში, რომლებიც ყოველდღიურად იყენებენ AI-ს სასწავლო თუ სამუშაო პროცესებში.
📢 პროფესორი გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
💬 „ხელოვნური ინტელექტი სასარგებლო ინსტრუმენტია, მაგრამ მისი გადაჭარბებული გამოყენება ჩვენს ტვინს პასიურს ხდის. კრიტიკული აზროვნება და დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებების მიღების უნარი არის ის, რაც გვაქცევს მოაზროვნე პიროვნებებად. საჭიროა ბალანსი – ტექნოლოგიის გამოყენება, მაგრამ არა კოგნიტური სიზარმაცის წახალისება.“
🧐 რა არის კოგნიტური გადატვირთვა (Cognitive Offloading)?
📌 ეს არის ტექნოლოგიურ ინსტრუმენტებზე დამოკიდებულება იმგვარად, რომ ტვინი წყვეტს დამოუკიდებელ აზროვნებას.
📌 AI-ს საშუალებით ადამიანები თავს არიდებენ ინფორმაციის ანალიზს და გადაწყვეტილებების მიღებას, რაც ნელ-ნელა ამცირებს ტვინის აქტიურობას.
📌 ადრე ეს მხოლოდ კალკულატორებსა და სმარტფონებს ეხებოდა, ახლა კი ხელოვნური ინტელექტი ახდენს ყველაზე რთული მენტალური პროცესების ჩანაცვლებას.
❓ როგორ ავირიდოთ ეს საფრთხე?
✅ განსაზღვრეთ, როდის გამოიყენოთ AI – არ გადააბაროთ ყველა ფიქრის პროცესი ხელოვნურ ინტელექტს.
✅ პრაქტიკულად გამოიყენეთ კრიტიკული აზროვნება – როდესაც AI გაწვდით ინფორმაციას, დაკვირდით, რამდენად ლოგიკური და სანდოა ის.
✅ გაანალიზეთ ინფორმაცია AI-ს გარეშე – რეგულარულად დაიყენეთ საკუთარი ტვინი პრობლემების გადასაჭრელად და ინფორმაციის გასაანალიზებლად.
✅ დაიცავით “კოგნიტური ჰიგიენა” – AI-ს გამოყენება უნდა იყოს კონტროლირებადი და მიზანმიმართული, რათა ტვინი აქტიური და განვითარებადი დარჩეს.
📌 წყაროები:
1. Carr, N. Is AI Making Us Dumb? [Internet]. HTEC. 2024 [cited 2025 Feb 5]. Available from: https://htec.com/insights/blogs/is-ai-making-us-dumb/
2. National Institutes of Health (NIH). The Impact of AI on Cognitive Functions [Internet]. NIH. 2024 [cited 2025 Feb 5]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7867863/
3. World Economic Forum. AI and the Future of Human Intelligence [Internet]. WEF. 2024 [cited 2025 Feb 5]. Available from: https://www.weforum.org/agenda/2024/01/ai-and-the-future-of-human-intelligence/
👨⚕ პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის (PHIG) თავმჯდომარე, საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი. WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე.
📢 გააზიარეთ ეს ინფორმაცია, რომ ყველამ იცოდეს, როგორ შევინარჩუნოთ კრიტიკული აზროვნება და კოგნიტური უნარები ტექნოლოგიების ეპოქაში!
#გიორგიფხაკაძე #drpkhakadze #აქხარისხია #AI #ხელოვნურიინტელექტი #კრიტიკულიაზროვნება #ტექნოლოგიები #ინტელექტი
@highlight
Giorgi Pkhakadze
@[61552603185704:2048:SheniEkimi.ge • http://xn--podalbard8ewa.ge/]
@[61554408115760:2048:SheniAmbebi.ge • http://xn--lodcajcveug2j.ge/]
Sheni
#drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #davidiani #shenistartup #აქხარისხია
მასალის გამოყენების პირობები
