სოფელში ამა თუ იმ ქვეყნის ტრადიციული არქიტექტურა, ქალაქთან შედარებით, უკეთესადაა შენარჩუნებული და შემონახული. საქართველოც სავსეა ასეთი პატარა და ლამაზი სოფლებით. დღეს ერთ-ერთ მათგანზე – ქვემო მაჩხაანზე გიამბობთ, რომელიც კახეთში, უფრო კონკრეტულად კი ქიზიყის მხარეში მდებარეობს.
ამ პატარა სოფელში დღემდეა შემორჩენილი ძველი ტრადიციული სტილის სახლები და ბევრი მათგანი მნიშვნელოვან ისტორიასაც ინახავს. მართლაც, აქ სტუმრობისას იმდენ ძველ შენობას შეხვდებით, რომ შეიძლება თავი სულ სხვა დროში გეგონოთ.
ქვემო მაჩხაანი დღეს უმეტესად დაცლილია ხალხისგან, ალბათ, ეს ყველა სოფლის საერთო პრობლემაა, მაგრამ ერთ დროს აქ მართლაც სიცოცხლე ჩქებდა და ეს ადგილი ამ მხარისთვის ერთგვარი სავაჭრო ცენტრიც იყო. ქვემოთ მოცემული ფოტოებით ვეცდები ქვემო მაჩხაანსა და მის არქიტექტურაზე ზოგადი ვიზუალური წარმოდგენა შეგიქმნათ.
მაჩხაანის თეატრი
ფოტოს – გვერდი, ქვემო მაჩხაანი.
ფოტოზე გამოსახული თეატრი ერთ-ერთი უძველესია თავისი ისტორიით. თეატრის დაარსებამდე სოფელში ადგილობრივი ბანკიც დაარსდა. ხოლო 1899 წელს უკვე ამ თეატრმაც დაიწყო ფუნქციონირება. ეს ადგილი იმ დროისთვის ერთგვარი თავისუფლების კუნძული იყო. შემდეგში ის ცნობილი იმითაც გახდა, რომ აქ პირველად დადგა თავისი სპექტაკლი დიდმა ქართველმა რეჟისორმა სანდრო ახმეტელმა. ფოტოზეც კარგად ჩანს და, ალბათ, დამეთანხმებით, რომ მის კლასიკურ შიდა ინტერიერს თითქოს შორეულ წარსულში გადავყავართ.
ეს ძველი ქართული სტილის სახლი, რომელიც ამ ორ ფოტოზე ჩანს, გადმოცემით, ქართველი ეროვნული გმირის ქაქუცა ჩოლოყაშვილის ერთ-ერთ შეფიცულს, ვასო თამაზაშვილს ეკუთვნოდა და როგორც ადგილობრივები ყვებიან, თვითონ ქაქუცა და სხვა შეფიცულები ანტი-საბჭოთა აჯანყების დასაწყისში აქ ხშირად იკრიბებოდნენ. ეს პატარა სახლიც ამავე სოფელში მდებარეობს.
სოფელში სხვა მრავალი შენობა თუ საცხოვრებელია, რომლებიც ძველი ქართული სტილის არქიტექტურასა და ინტერიერს ინახავს.
ფოტო – გვერდი ქვემო მაჩხაანი.
ფოტოზე გამოსახულია ფორე მოსულიშვილის სახლ-მუზეუმის შიდა ინტერიერი.
ფოტოს წყარო – გვერდი ქვემო მაჩხაანი
სწორედ ქვემო მაჩხაანი შეარჩია რეჟისორმა თენგიზ აბულაძემ ლეგენდარული ფილმის „ნატვრის ხის გადასაღებად“.
ვის არ ახსოვს წყაროსთან მდგარი მშვენიერი მარიტა?! სხვათაშორის, ეს წყარო დღეს ისევ შემორჩენილია და ფოტოზე სწორედ მას ხედავთ.
ამ პატარა სოფელში მოგზაურობა წლის ყველა დროს კარგი აზრია, მაგრამ განსაკუთრებით შემოდგომაზე რთვლობისას გირჩევთ…
ავტორი: გიორგი პაპუაშვილი
