გულის წასვლის შეგრძნება და გულის წასვლა (პრესინკოპე და სინკოპე)
პრესინკოპეA არის გულის წასვლის შეგრძნება. გულის წასვლა (სინკოპე) არის ცნობიერების უეცარი, ხანმოკლე დაკარგვა, რასაც ცნობიერების სპონტანური დაბრუნება მოსდევს.
მიზეზები
პრესინკოპეს და სინკოპეს ერთი და იგივე გამომწვევი მიზეზები აქვს. ცნობიერების დაკარგვა ტვინის ფუნქციის დარღვევის შედეგია. ეს უკანასკნელი, ჩვეულებრივ, ტვინის სისხლით მომარაგების შეფერხების გამო ვითარდება. თავის მხრივ, ტვინის სისხლით მომარაგება შეიძლება შემცირდეს გულის დაავადების ან ისეთი მდგომარეობის გამო, რომელიც აფერხებს გულისკენ სისხლის ნორმალურ მიდენას და, შესაბამისად, ამცირებს ტვინის სისხლით მომარაგებას. ამ მხრივ განსაკუთრებულ რისკის ჯგუფს ხანდაზმულები წარმოადგენენ, რადგან სისხლის მიდენა ტვინისკენ ასაკის მატებასთან ერთად მცირდება. საკუთრივ ტვინის დაავადებები, თუ ტვინის სისხლძარღვები არ არის დაზიანებული, იშვიათად იწვევს გონების კარგვას. კრუნჩხვამ შეიძლება განაპირობოს ცნობიერების დაკარგვა, მაგრამ ეს სინკოპედ არ ითვლება.
Mგულის დაავადებების დროს ტვინისკენ სისხლის მიდენა შეიძლება შემცირდეს, თუ ან გულისცემის სიხშირე შეიცვალა (ძალიან შემცირდა ან მოიმატა), ან რიტმი დაირღვა, ან გულს სისხლის ადეკვატური მოცულობის გადატუმბვის უნარი აღარ შესწევს სისხლის ნაკადის შეფერხების გამო. ამ უკანასკნელის მიზეზი შეიძლება იქნეს გულის სარქვლების დაზიანება (უხშირესად – აორტის სარქვლისა), ფილტვში ან, ზოგჯერ, გულში თრომბის გაჩენა, იშვიათად – გულის სიმსივნე (წინაგულოვანი მიქსომა).
გულში სისხლის დაბრუნება შეიძლება სხვადასხვა მიზეზით შემცირდეს; მაგალითად, ხველის და გაჭინთვის (ნაწლავების მოქმედების დროს) დროს იზრდება გულმკერდშიგა წნევა, რაც, თავის მხრივ, გულისკენ სისხლის მიდენას ამცირებს. ჯანმრთელ ჯარისკაცებს შეიძლება აღენიშნოთ გულის წასვლის შეგრძნება ან გულის წასვლა ხანგრძლივად უძრავად დგომის გამო. ეს იმით არის გამოწვეული, რომ ქვედა კიდურების კუნთები სისხლის გულისკენ უკუდინების პროცესში მონაწილეობას ვეღარ იღებს. ძლიერმა ემოციამ (მაგალითად, სისხლის დანახვა) ან ტკივილმა შეიძლება გაააქტიუროს ცდომილი ნერვი, რის შედეგადაც სისხლძარღვები ფართოვდება (დილატაცია), გულისკენ სისხლის მიდენა მცირდება და ადამიანს გული მისდის (ვაზოვაგუსური სინკოპე). თავის ან ზურგის ტვინის ზოგიერთმა დაავადებამ, ზოგიერთმა მედიკამენტმა (უპირატესწილად, არტერიული ჰიპერტენზიის სამკურნალო პრეპარატები) აგრეთვე შეიძლება გამოიწვიოს სისხლძარღვების გაფართოება და გულის წასვლა.
გულის წასვლის შეგრძნება ან გულის წასვლა შეიძლება განაპირობოს სწრაფად წამოჯდომამ ან წამოდგომამ. პოზიციის ცვლილება ქვედა კიდურებისკენ სისხლის მიდენას იწვევს, რის შედეგადაც არტერიული წნევა ქვეითდება. პოზიციის შეცვლაზე სწრაფი ადაპტაციის უუნარობას ორთოსტაზული ჰიპოტენზია ეწოდება. ეს პათოლოგია მოხუცებში უფრო ხშირია.
ზოგჯერ გულის წასვლის შეგრძნება ან გულის წასვლა ფეხზე წამოდგომისას აღინიშნება. ამ დროს ადამიანი ან წვება, ან ძირს ეცემა, რაც ზრდის სისხლის ტვინში მიდენას და ცნობიერებაც სწრაფად აღდგება ხოლმე.
შეფასება
ექიმმა ერთმანეთისგან უნდა განასხვაოს გულის წასვლის საშიში და ნაკლებად საშიში მიზეზები. თუ გულის წასვლა ტკივილის ან რაიმე სხვა უსიამოვნო შეგრძნების დროს აღინიშნება და მას წინ უძღვის ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა მსუბუქად გაბრუება, გულისრევა, მთქნარება, მხედველობის დაბინდვა და ოფლიანობა, მაშინ ამ მდგომარეობას ვაზოვაგუსურ სინკოპეს უწოდებენ, რაც სიცოცხლისთვის სახიფათო არ არის. ამ დროს ექიმი ატარებს ფიზიკურ გამოკვლევას. თუ ამ უკანასკნელმა რომელიმე პათოლოგია არ გამოავლინა, შემდგომი კვლევების ჩატარება აღარ არის საჭირო.
გულის წასვლა მოზარდობის ასაკში განსაკუთრებით შემაშფოთებელია, რადგან ის გულის სერიოზული დაავადების არსებობაზე მიუთითებს.
შემდგომ კვლევებს საჭიროებს ისეთი შემთხვევები, როცა გულის წასვლას წინ არ უძღვის გამაფრთხილებელი ნიშნები (განსაკუთრებით, ფიზიკური აქტივობის დროს), მაგრამ თან ახლავს ქოშინი და ტკივილი გულმკერდის არეში. ამისი მიზეზი ხშირად გულისა და ნერვული სისტემის დაავადებებია. ასეთ შემთხვევაში ტარდება ელექტროკარდიოგრაფია (ეკგ), გულის ულტრაბგერითი გამოკვლევა, დახრილი (მოძრავი) მაგიდისა და ელექტროფიზიოლოგიური ტესტები.
წყარო: ჯანმრთელობის ენციკლოპედია. მერკის სახელმძღვანელო:
ჯანმრთელობის საშინაო ცნობარი. (გამომცემლობა პალიტრა L)
#datashvil #drpkhakadze #sheniganatleba #sheniambebi #sheniekimi
მასალის გამოყენების პირობები
